Τι είναι τελικά η Φωνολογική Ενημερότητα;

Φωνολογική ενημερότητα είναι η ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να χειρίζεται με συνειδητό τρόπο τα φωνολογικά στοιχεία της γλώσσας, καθώς και να κατανοεί ότι  κάποιες λέξεις μπορούν μεταξύ τους να δημιουργήσουν ομοιοκαταληξία.

Η φωνολογική ενημερότητα περιλαμβάνει μια ποικιλία από δεξιότητες. Όλες αυτές οι δεξιότητες φαίνεται να πηγάζουν από την ίδια γνωστική βάση και ως εκ τούτου υπάγονται κάτω από την ίδια ομπρέλα. Ο όρος φωνολογική επίγνωση θεωρείται λοιπόν αρκετά ευρύς σαν όρος υπό την έννοια του ότι καλύπτει ένα ευρύ φάσμα μεταγλωσσικών δεξιοτήτων. Οι δεξιότητες αυτές ονομαστικά είναι : η λεξική επίγνωση, η συλλαβική επίγνωση, η επίγνωση της ομοιοκαταληξίας και η φωνημική επίγνωση.

Η λεξική επίγνωση είναι το πρώτο επίπεδο φωνολογικής επίγνωσης και αφορά την ικανότητα του παιδιού να αναγνωρίζει το πόσες λέξεις υπάρχουν  σε μια πρόταση. Η συλλαβική επίγνωση αναφέρεται στην  ικανότητα του παιδιού να κατανέμει την λέξη σε συλλαβές και να ενώνει συλλαβές ώστε να δημιουργήσει μια λέξη. Στο επίπεδο της ομοιοκαταληξίας το παιδί κατακτά την δεξιότητα αναγνώρισης και παραγωγής ομοιοκαταληξίας. Τέλος στο φωνημικό επίπεδο πραγματοποείται ο χειρισμός του φωνήματος.

Η φωνολογική ενημερότητα σχετίζεται στενότατα με την κατακτητή της ανάγνωσης και της γραφής. Είναι ένας προγνωστικός δείκτης μέσω του οποίο προβλέπεται είτε η ύπαρξη μαθησιακών δυσκολιών είτε η ανεπτυγμένη ικανότητα στην ανάγνωση και την γραφή.

Ένας Λογοθεραπευτής ή ένας Ειδικός Παιδαγωγός είναι σε θέση να αξιολογήσει και να ανιχνεύσει πιθανές δυσκολίες στη Φωνολογική Ενημερότητα ενός παιδιού  και να σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πλάνο παρέμβασης.

Πιτσικάλη Θεοδώρα-Χριστίνα, Λογοθεραπεύτρια MSc του Πρότυπου Κέντρου Ειδικών Θεραπειών «Παιδίων Πλεύση»

Πρότυπο Κέντρο Ειδικών Θεραπειών “Παιδίων Πλεύση”

Γρηγορίου Λαμπράκη 407, Κερατσίνι

Τηλ. 2130433829

mail: info@paidionplefsi.gr