ΔΕΠΥ και Ψηφιακό Παιχνίδι: Υιοθέτηση «Υγιούς Δίαιτας Παιχνιδιού»
Την στιγμή που οι περισσότεροι γονείς τυπικών παιδιών ανησυχούν ότι η υπερβολική ενασχόληση με τις οθόνες καθιστά τα παιδιά τους περισσότερο απρόσεκτα και παρορμητικά, οι γονείς παιδιών με ΔΕΠΥ αντιμετωπίζουν ακόμα μεγαλύτερες προκλήσεις.
Αρκετές έρευνες καταδεικνύουν ότι η κατάχρηση του χρόνου ενασχόλησης με τις οθόνες από τα παιδιά με ΔΕΠΥ σχετίζεται με επιδείνωση των συμπτωμάτων της διαταραχής και κυρίως αυτού της έλλειψης προσοχής και της ικανότητας μετατόπισης της προσοχής. Επιπρόσθετα, αναφέρουν ότι η ενασχόληση με βιντεοπαιχνίδια για περισσότερο από 9 ώρες εβδομαδιαίως συνδέεται με όξυνση προβλημάτων συμπεριφοράς. Ενδεικτικά, παρατίθενται και κάποιες επιπλέον επιπτώσεις από την κατάχρηση του ψηφιακού παιχνιδιού στα παιδιά με ΔΕΠΥ:
- Παχυσαρκία.
- Κατάθλιψη και Απόσυρση.
- Διαταραχές ύπνου.
- Ελλειμματική γλωσσική ανάπτυξη (ιδιαίτερα σε παιδιά προσχολικής ηλικίας) και χαμηλότερη σχολική επίδοση.
- Υψηλότερες πιθανότητες εθισμού στα βιντεοπαιχνίδια (στην Πέμπτη Έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-V) έχει ενταχθεί σχετική «Διαταραχή ηλεκτρονικού παιχνιδιού»).
- Αδυναμία συναισθηματικής και συμπεριφορικής αυτορρύθμισης.
- Διέγερση και Παρορμητικότητα.
- Ευερεθιστότητα και Επιθετικότητα (ειδικά στις περιπτώσεις βιντεοπαιχνιδιών που περιέχουν βία).
- Έλλειψη χρόνου ενασχόλησης με άλλες δραστηριότητες και ενδιαφέροντα που καλλιεργούν δεξιότητες γνωστικά απαιτητικότερες, ενισχύουν τις επιτελικές τους λειτουργίες και τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
Μολαταύτα, ο ψηφιακός γραμματισμός αποτελεί δεξιότητα του 21ου αιώνα και είναι υψίστης σημασίας για τα σημερινά παιδία να τον αποκτήσουν. Ο χρόνος ενασχόλησης με τα ψηφιακά μέσα μπορεί να επιφέρει αρκετά οφέλη στα παιδιά με ΔΕΠΥ:
- Τα εφοδιάζει με απαραίτητες δεξιότητες για να ανταπεξέλθουν στη σημερινή ψηφιακή εποχή.
- Υπάρχουν ψηφιακά παιχνίδια τα οποία ενισχύουν τις γνωστικές δεξιότητες και τις επιτελικές λειτουργίες των παιδιών με ΔΕΠΥ.
- Ενισχύουν την κοινωνική αλληλεπίδραση.
- Η εποπτευόμενη ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια συμβάλλει στην ενίσχυση των αναγνωστικών δεξιοτήτων.
- Κάποια παιχνίδια τους προσφέρουν χαλάρωση και μειώνουν τα επίπεδα άγχους.
Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η προσπάθεια πλήρους αποκοπής των παιδιών από τα τεχνολογικά μέσα δεν συνιστά έναν μακροπρόθεσμα βιώσιμο τρόπο πρόληψης ή/και αντιμετώπισης της κατάχρησης αυτών. Τα ψηφιακό παιχνίδι αποτελεί μια νέα μορφή παιχνιδιού, η οποία προστίθεται στις ήδη υπάρχουσες μορφές : κινητικό, κοινωνικό, δημιουργικό και ελεύθερο παιχνίδι.
Κατ’ αντιστοιχία με τις υπόλοιπες 4 κατηγορίες παιχνιδιού, το ψηφιακό παιχνίδι μπορεί να είναι ωφέλιμο και υγιές, με την προϋπόθεση να υιοθετηθεί η λεγόμενη «υγιής δίαιτα παιχνιδιού». Όπως στην υγιεινή διατροφή πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές και να ενσωματώνονται όλα τα είδη τροφίμων στις σωστές αναλογίες, έτσι και στο παιχνίδι είναι ωφέλιμο να καλλιεργούνται και οι 5 μορφές του.
Το στοίχημα των σύγχρονων γονιών και εκπαιδευτικών είναι πώς θα διατηρήσουν τις ισορροπίες, με δεδομένο ότι η ζυγαριά των παιδιών κλίνει προς το γεμάτο από ερεθίσματα ψηφιακό παιχνίδι. Στόχος είναι μια ολιστική προσέγγιση στο παιδικό παιχνίδι: να συνυπάρχουν ταυτόχρονα πολλές μορφές παιχνιδιού, με το ψηφιακό να χρησιμοποιείται σε μικρότερο βαθμό και κυρίως ως ενθάρρυνση για την ενασχόληση με τα άλλα είδη παιχνιδιού.
Κλείνοντας, η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός των στρατηγικών με τις οποίες προσεγγίζουν και οριοθετούν το ψηφιακό παιχνίδι γονείς και εκπαιδευτικοί αποτελούν απαραίτητα προαπαιτούμενα, προκειμένου να λειτουργήσει σωστά και εποικοδομητικά το όλο εγχείρημα.
Παρασκευή Καρεγλά, Φιλόλογος – Ειδική Παιδαγωγός του Πρότυπου Κέντρου Ειδικών Θεραπειών “Παιδίων Πλεύση”
Πρότυπο Κέντρο Ειδικών Θεραπειών “Παιδίων Πλεύση”
Γρηγορίου Λαμπράκη 407, Κερατσίνι
Τηλ. 2130433829
mail: info@paidionplefsi.gr
