Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας – Τι είναι και ποιά είναι τα συμπτώματα;

Όλοι μας ζούμε σε ένα πολυαισθητηριακό περιβάλλον,

 σε ένα περιβάλλον δηλαδή όπου λαμβάνουμε και επεξεργαζόμαστε πολλές και διαφορετικές αισθητηριακές πληροφορίες. Αυτές λοιπόν τις αισθητηριακές πληροφορίες τις επεξεργαζόμαστε και τις μετατρέπουμε σε κατάλληλες κινητικές εκτελέσεις και προσαρμοστικές συμπεριφορές.

Συνήθως, όταν αναφερόμαστε στις αισθήσεις σκεπτόμαστε τις πέντε παρακάτω αισθήσεις: ακοή, όραση, αφή, όσφρηση και γεύση. Ωστόσο, υπάρχουν άλλες τρεις αισθήσεις εξίσου σημαντικές. Μία από αυτές είναι η ιδιοδεκτικότητα, η οποία μας ενημερώνει για την θέση του σώματος μας στο χώρο και την δύναμη και το εύρος της κίνησης. Επιπλέον, έχουμε την αιθουσαία αίσθηση, η οποία μας βοηθάει να κινηθούμε με ομαλό και συντονισμένο τρόπο, καθώς και να διατηρήσουμε την ισορροπίας μας ενώ κινούμαστε. Τέλος, ακόμα μία αίσθηση που έχουμε είναι η ενδοδεκτικότητα, η οποία σχετίζεται με την αίσθηση που δημιουργείται στο σώμα εσωτερικά και έτσι ένα άτομο γνωρίζει πότε πεινά, κρυώνει, ζεσταίνεται ή χρειάζεται να πάει στη τουαλέτα.

Μερικά παιδιά όμως φαίνεται να έχουν δυσκολίες στη διαχείριση των πληροφοριών που λαμβάνουν από τις αισθήσεις τους, όπως ήχους, αγγίγματα, μυρωδιές κ.α.  Έρευνες έχουν δείξει ότι 1 στα 6 παιδιά αντιμετωπίζουν αισθητηριακές δυσκολίες. Αυτά τα παιδιά, λοιπόν, λέμε ότι παρουσιάζουν “Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας“.

Είναι μία νευρολογική κατάσταση κατά την οποία τα αισθητηριακά ερεθίσματα που λαμβάνονται από το περιβάλλον δεν οργανώνονται σε κατάλληλες προσαρμοστικές και κινητικές συμπεριφορές. Η Αισθητηριακή Επεξεργασία αναφέρεται στο τρόπο που το Νευρικό Σύστημα λαμβάνει πληροφορίες από τις αισθήσεις και τις μετατρέπει σε κατάλληλες αντιδράσεις. Κατά την Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας, όμως, οι αισθητηριακές πληροφορίες που εισέρχονται στον εγκέφαλο δεν οργανώνονται κατάλληλα, ώστε να υπάρξουν προσαρμοστικές συμπεριφορές.

Σε αντίθεση με τα άτομα με μειωμένη όραση ή ακοή, τα άτομα με Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας εντοπίζουν τις αισθητηριακές πληροφορίες. Ωστόσο, οι αισθητηριακές πληροφορίες «αναμιγνύονται» στον εγκέφαλό τους και ως εκ τούτου οι συμπεριφορές στο περιβάλλον δεν είναι οι κατάλληλες.

Έτσι, λόγω της δυσκολίας του παιδιού να επεξεργαστεί κατάλληλα τα εξωτερικά ερεθίσματα βιώνει μια τρομαχτική αίσθηση στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα να εμφανίζει κάποιες αρνητικές συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα έντονο άγχος, φόβο, απροσεξία, υπερκινητικότητα και αδεξιότητα.

Ποια είναι τα Συμπτώματα ;

Τα συμπτώματα διαφέρουν μεταξύ των παιδιών. Σύμφωνα με το Ίδρυμα Διαταραχής Αισθητηριακής Επεξεργασίας των ΗΠΑ, τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι τα παρακάτω:

Βρεφική / Νηπιακή Ηλικία:

• Παρουσιάζουν προβλήματα σίτισης
• Δεν τους αρέσουν οι αγκαλιές
• Έχουν προβλήματα στον ύπνο
• Καθυστερούν να μπουσουλήσουν και να κάνουν τα πρώτα τους βήματα
• Ξαφνιάζονται εύκολα
• Δεν έχουν καλή ισορροπία και πέφτουν πάνω σε πράγματα
• Αισθάνονται άβολα με τα ρούχα τους – Είναι αρκετά ευερέθιστοι με αυτά
• Φαίνεται να μην κατανοούν τον πόνο
• Θέλουν να κινούνται συνεχώς
• Μιλάνε λίγο ή καθόλου
• Δεν παίζουν με παιχνίδια, ειδικά αυτά που απαιτούν δεξιότητες
• Δυσκολεύονται να μετατοπίσουν το κέντρο βάρους τους από ένα αντικείμενο ή δραστηριότητα σε ένα άλλο
• Δεν θέλουν να πάνε σε οποιονδήποτε παρά μόνο σε εκείνον που βλέπουν συνέχεια (συνήθως στη μαμά)
• Κοιτάζουν επίμονα τα παιχνίδια ή ακούνε τη φωνή του γονέα και τους αρέσει το έντονο πιπίλισμα

Προσχολική Ηλικία:

• Παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες
• Φαίνεται να μην κατανοούν τις προφορικές οδηγίες
• Δυσκολεύονται στην εκπαίδευση τουαλέτας
• Παρουσιάζουν αδεξιότητα
• Είναι υπερκινητικοί
• Έχουν υπερβολική ευαισθησία στα ερεθίσματα ή αντιδρούν υπερβολικά σε υφές / μυρωδιές / στο θόρυβο
• Φαίνεται να μην κατανοούν το άγγιγμα εκτός αν αυτό γίνει με εξαιρετική πίεση
• Τους αρέσει να ακουμπούν τα πάντα γύρω τους
• Έχουν ξαφνικές αλλαγές στη διάθεση τους και κάποια απροσδόκητα ξεσπάσματα
• Φαίνονται αδύναμα
• Δυσκολεύονται να κάνουν φίλους – Παρουσιάζουν επιθετικότητα ή παθητικότητα
• Πολλές φορές δεν είναι κατανοητή η ομιλία τους

Σχολική Ηλικία:

• Αποσπάται εύκολα η προσοχή τους μέσα στη τάξη
• Αργούν να κάνουν τα μαθήματα τους για το σχολείο
• Αποφεύγουν τις υποχρεώσεις τους, όπως το διάβασμα
• Είναι υπερκινητικοί
• Δυσκολεύονται να κάνουν νέους φίλους
• Δυσκολεύονται να μάθουν νέες δραστηριότητες
• Προτιμούν καθιστικές δραστηριότητες
• Δυσκολεύονται στην ανάγνωση
• Είναι διστακτικοί στην ομιλία / Δεν έχουν ευχέρεια λόγου
• Παρουσιάζουν αδεξιότητα
• Ενθουσιάζονται εύκολα στη παιδική χαρά, στο διάλειμμα ή στη τάξη
• Έχουν υπερβολική ευαισθησία στα ερεθίσματα ή αντιδρούν υπερβολικά σε υφές / μυρωδιές / στο θόρυβο
• “Κολλάνε” με μερικές δραστηριότητες και θέλουν να κάνουν συνεχώς τα ίδια

Ηλίας Τσαϊλάρης, Εργοθεραπευτής του Πρότυπου Κέντρου Ειδικών Θεραπειών “Παιδίων Πλεύση”

Πρότυπο Κέντρο Ειδικών Θεραπειών “Παιδίων Πλεύση”

Γρηγορίου Λαμπράκη 407, Κερατσίνι

Τηλ. 2130433829

mail: info@paidionplefsi.gr